Opvang van Families

Stabiliteit brengen in het gezin, toezien op het evenwicht voor de kinderen en oplossingen zoeken voor een verblijf op langere termijn

650 gezinnen
2.217 personen waaronder 1.290 kinderen

Infrastructuur van de opvang van gezinnen

De noodopvangcentra voor onmiddellijke opvang vóór een eventuele doorverwijzing naar twee specifieke centra waar gezinnen met kinderen worden opgevangen en die voorzien in privékamers (een gezin per kamer):

De gezinscentra bieden een residentiele opvang 24/24 en gemeenschapsruimten om de sociale cohesie te verbeteren: refter, vestiaire, huiswerklokaal, TV-salon, informaticaruimte, bibliotheek, activiteitenzaal, polyvalente zaal, ziekenboeg, opslagruimte.

Teams

Coördinatoren, coördinatrices,
Maatschappelijk assistenten,
Opvoeders,
Psychologen,
Kinderverzorgsters,
Polyvalent personeel, koks, portiers, technici….

Psychosociale permanentie en educatieve omkadering
De maatschappelijk assistenten bieden een luisterend oor en stellen een begeleidingsplan op voor de bewoners van onze centra om:
- Hun sociale rechten te laten gelden (leefloon, werkloosheiduitkering, invaliditeitsuitkering, mutualiteit, enz.);
- Eventuele regularisatieprocedures, gezinsherenigingsprocedures of dringende en/of tijdelijke scheidingsprocedures… op te starten;
- Sturing te geven over zaken zoals schuldbemiddeling, de zoektocht naar een woning en de socioprofessionele integratie (CV, zoektocht naar werk en/of een opleiding); In 2019 ging het project “Home suite Home” van start, dat de gezinnen voorbereidt op het vertrek naar een privéwoning door middel van workshops om efficiënt te leren werken (contacteren van eigenaars, presentatie, budgetbeheer…).
De opvoeders:
- Zorgen ervoor dat de regels worden nageleefd en dat het leven in gemeenschap goed verloopt. In 2019 kwam het accent te liggen op de beveiliging van het centrum met de plaatsing van bijkomende camera’s;
- Zorgen voor een nauwe opvolging van alles wat school betreft (inschrijving en opvolging, ondersteuning van schoolgaande kinderen en de huiswerkklas met vrijwilligers);
- Organiseren pedagogische, culturele, ludieke en sportieve activiteiten. In 2018 organiseerden de opvoeders van het Familiecentrum 257 activiteiten, zowel intern als extern.
Medische raadplegingen en medische opvolging:
De verpleegster zorgt voor:
- De opvolging van personen met een zware of chronische aandoening;
- Advies betreffende anticonceptie en de preventie van seksueel overdraagbare aandoeningen, vooral bij jongeren;
- De opvolging van eventuele epidemieën die in het centrum aanwezig zijn;
- De doorverwijzing van de opgevangen personen naar externe structuren (medische centra, ziekenhuizen, Kind en Gezin, gezinsplanning …).
Cel “Het kleine kind en ondersteuning bij het ouderschap”
In elk centrum werken een psychologe en een kinderverzorgster voltijds voor een kinderpermanentie en geven de ouders een doorgedreven ondersteuning:
- materiële steun (luiers, flesjes, fopspenen…) en psychologische steun (luisterend oor, begeleiding, tips);
- een regelmatige formele en/of informele opvolging van de kinderen om eventuele verontrustende gedragingen te kunnen identificeren en opvolgen;
- begeleiding bij de verschillende stappen in de zoektocht naar een crèche, pre- en/of postnatale begeleiding…;
- kinderopvang wanneer de ouders afwezig zijn om zaken in orde te maken;
- De terbeschikkingstelling van een peuterzaal en een opvangruimte met speelgoed, speeltapijten en infrastructuur (verversruimte, badkuipen… ).
De cel organiseert verschillende regelmatige activiteiten: ontmoetingsmomenten « Donderdagen van de vrouw », zuigelingenmaaltijden, workshop actief lezen in familieverband, op stap met de baby’s, enz.

In 2019 vingen de Gezinscentra van Samusocial in totaal 650 families op, bestaande uit 2.217 personen (927 volwassenen/ouders en 1.290 kinderen of jongvolwassenen).

Administratieve situatie van de opgevangen personen*

	id./Paspoort EU	23,64 %
	Niet vermeld	23,32 %
	id./Paspoort van buiten de EU	22,35 %
	Belgische verblijfsvergunning	12,73 %
	id./Paspoort België	9,73 %
	Europese verblijfsvergunning	4,49 %
	Bijlage (n°...)	3,74 %

* De cijfers in de grafiek hebben enkel betrekking op meerderjarige personen

22,46% van de mensen die in 2019 zijn opgevangen in de gezinscentra is in regel met hun documenten; ze zijn Belg of hebben een geldige verblijfsvergunning.
26,84% bezit Europese papieren (identiteitskaart, paspoort, verblijfsvergunning), maar velen onder hen verblijven onregelmatig op het grondgebied (toeristenstatuut verstreken na 3 maanden omdat ze geen adres kunnen opgeven bij de gemeente).
22,35% bezit een niet-Europees paspoort. De meeste van deze mensen zijn eveneens onregelmatig op het grondgebied.
23,32% van de groep weigerde hun verblijfsstatuut op het grondgebied mee te delen. We gaan ervan uit dat de meesten onder hen geen geldige verblijfsdocumenten hebben.
Mensen die houder zijn van een Bijlage zitten in de procedure of beëindigen deze bij de Dienst Vreemdelingenzaken; sommigen onder hen met een regelmatig verblijf, anderen niet.

Hieruit mag worden afgeleid dat 60 tot 70% van de opgevangen gezinnen onregelmatig op het Belgisch grondgebied verblijft.

Nationaliteit van de opgevangen personen*

	Buiten EU	44,33 %
	EU/Buiten Belg	29,52 %
	Belg	15,46 %
	Niet vermeld	10,24 %
	Staatloos	0,45 %

*De gegevens in deze grafiek hebben alleen betrekking op meerderjarige personen

Van de gezinnen opgevangen door Samusocial in 2019 is:

15,46% Belg;
29,52 Europeaan (niet-Belg);
44,33 niet-Europeaan.

De betrokken EU-nationaliteiten*

	Roemenië	39,45 %
	België	34,36 %
	Slowakije	11,16 %
	Frankrijk	3,09 %
	Bulgarije	2,54 %
	Spanje	2,32 %
	Italië	2,43 %
	Portugal	1,77 %
	Nederland	0,66 %
	Oostenrijk	0,44 %
	Polen	0,44 %
	Duitsland	0,22 %
	Kroatie	0,22 %
	Hongarije	0,22 %
	Zweden	0,22 %
	Griekenland	0,11 %
	Ierland	0,11 %
	Verenigde Koningrijk	0,11 %
	Slovenië	0,11 %

*De gegevens in deze grafiek hebben alleen betrekking op meerderjarige personen

Van de Europese burgers die in de gezinscentra zijn opgevangen in 2019 is:

53,92 afkomstig uit Oost-Europa: Roemenië (39,45%), Slowakije (11,16%), Bulgarije (2,54%)…
34,63% Belg.

Aangehaalde oorzaken van de breuk*

	Migratie	32,77 %
	Niet vermeld/wenst niet te antwoorden	23,86 %
	Privéwoning verlies	20,69 %
	Andere	13,56 %
	Slachtoffer van huwelijk geweld	9,11 %

*De gegevens in deze grafiek hebben alleen betrekking op meerderjarige personen

Migratie is de meest voorkomende reden voor de breuk bij de opgevangen gezinnen.
De categorie “Andere” heeft betrekking op: mensen ontslagen uit een instelling (Opvangtehuis, Rusthuis…), personen geïdentificeerd als slachtoffer (diefstal, geweld…), financiële problemen, fysieke of geestelijke gezondheid…

9% van de opgevangen gezinnen zijn eenoudergezinnen waarvan de ouder (een vrouw in alle gevallen voor 2019) slachtoffer is van partnergeweld.

Bronnen van inkomsten*

	Geen bron van inkomsten	45,67 %
	Niet vermeld	31,66 %
	Leefloon (OCMW)	9,52 %
	Werk	3,74 %
	Kinderbijslag	2,99 %
	Werkloosheid	2,03 %
	Andere	4,39 %

*De gegevens in deze grafiek hebben alleen betrekking op meerderjarige personen

Het aandeel personen zonder inkomstenbron is hoger dan 45%.
Een van de eerste prioriteiten van de sociale begeleiding door onze teams, is het ondersteunen en begeleiden van personen om hun rechten terug te laten gelden (leefloon, werkloosheidsuitkering, sociale uitkeringen…)
De categorie “Overige” heeft betrekking op de volgende bronnen van inkomen: een ziekenfonds, zwartwerk, bedelen, een inkomen of pensioen in verband met een handicap, elk ander soort pensioen of de Inkomensgarantie voor Ouderen (IGO)…

Uitgaande doorverwijzingen

Privéwoning	42	31,58 %
Opvangtehuis	23	17,29 %
Fedasil	20	15,04 %
Andere	13	9,77 %
Opvang door familie/vrienden	13	9,77 %
Vrijwillige terugkeer naar land van oorsprong	12	9,02 %
Terug naar eigen woning	7	5,26 %
Transit buiten de Dienst Vreemdelingenzaken	2	1,5 %
Opname voor observatie	1	0,75 %

133 gezinnen* konden door onze begeleidingsdiensten doorverwezen worden vóór 31 december 2019.

Onder hen konden 42 gezinnen rechtstreeks in een privéwoning terecht en 23 gezinnen in een opvangtehuis voor een middellang verblijf met begeleiding op weg naar herinschakeling op lange termijn.

*Dit cijfer geldt enkel voor de mensen die rechtstreeks zijn doorverwezen door onze begeleidingsdiensten. Velen vinden zelf een oplossing of via hun hulpnetwerk.

In het Centrum Sint-Lambrechts-Woluwe

• Conformering van het Gezinscentrum aan de ordonnantie van 18 juni 2018.

• Concrete invulling van het project “Home suite Home”: Begeleiding van gezinnen bij het zoeken en betrekken van een privéappartement via voorbereidende workshops.

• Begeleiding bij het gebruik van nieuwe technologieën: Opstarten van themagerichte projecten rond het gebruik van schermen.

• Beveiliging van het centrum.
In het centrum Evere

• Voortzetting van de voorziening.

• Beveiliging van de financiering van de «Kinderopvangcel» (momenteel gefinancierd dankzij Viva For Life).

Het Gezinnencentrum van Evere

Lees meer >

Het Gezinnencentrum Sint-Lambrechts-Woluwe

Lees meer >

Alleenstaande vrouwen, zwangere vrouwen, moeders, vrouwen die slachtoffer zijn van partnergeweld... Dakloze vrouwen zijn een bijzonder kwetsbare groep. Samusocial biedt hun een onvoorwaardelijke opvang en organiseert specifieke activiteiten voor de moeders in de Gezinnencentra. Sacha, (kinderverzorgster), Valentine (psychologe), Norma en Perle (opvoedsters) delen hun indrukken.

"Bij hun aankomst in het centrum is de grootste zorg van de gezinnen dat ze dringend uit deze hachelijke situatie weg moeten. Daarbij verliezen ze al snel hun zelfvertrouwen en raken ze ontmoedigd door de hele procedure. Als deze aspecten niet worden verholpen, leidt dit wel vaker tot conflicten in het gezin of tussen gezinnen onderling. De activiteiten voor vrouwen zijn daarvan een onderdeel omdat zij er even kunnen bezinnen en loskomen van de moeilijkheden in hun dagelijks bestaan. Dankzij de noodopvang die de cel Kinderopvang heeft opgezet, kunnen de vrouwen hun kinderen veilig onderbrengen en zo voor de duur van de activiteit even afstand nemen van hun rol als moeder. Het gaat er dus vooral om een band te creëren, tussen vrouwen onderling maar ook tussen hen en de teams. Door de vrouwen te ontmoeten in een minder formele sfeer dan bij een functioneel gesprek wordt de rol van de medewerkers gerelativeerd: voor sommige vrouwen in opvangcentra is het moeilijk om een vraag te formuleren in een context waarin ze zich afhankelijk voelen. De activiteit geldt er als sociale facilitator. Omdat zij een sociaal netwerk vaak als een troef aanzien, ontstaan er bij deze ontmoetingen vriendschappen die doorgaans steeds sterker worden. Deze banden hebben een gunstige invloed tijdens hun verblijf in het centrum en soms zelfs daarna."

Opvang van Families