Opdracht “Daklozen” - Opvang

Het tijdelijke opvangprogramma Maximiliaan

De personen zonder onderdak die in het Maximiliaanpark en in het Noordstation en omgeving verblijven, 24 uur op 24 opvangen en onderdak bieden – Fungeren als tussenschakel met de externe diensten die bevoegd zijn om de mensen door te verwijzen. 

  • 1.105 opgevangen personen
  • 11.576 aangeboden overnachtingen

Opdracht

Op 28 juni 2019 kreeg Samusocial van het Brussels Gewest de opdracht om 90 personen – voornamelijk transmigranten – die ronddoolden in de wijk van het Maximiliaanpark, het Noordstation en omgeving gedurende een maand op te vangen. Het programma werd drie keer na elkaar met een maand verlengd en liep af op 31 oktober 2019. Er werden twee operationele doelstellingen nagestreefd:

  • De personen tot wie dit project gericht was, 24 uur op 24 opvangen en onderdak bieden en ervoor zorgen dat er zo weinig mogelijk personen zouden ronddolen in de Noordwijk;
  • De nodige medisch-sociale diensten bieden om te voldoen aan de basisbehoeften van het geholpen publiek en optreden als tussenschakel met de bevoegde externe diensten.

De organisatie van de binnenkomende doorverwijzingen naar het opvangprogramma en de opvolging van de opgevangen personen steunde op samenwerkingsverbanden met de dienst Bravvo van de Stad Brussel, het federale agentschap Fedasil, de Humanitaire hub, het Burgerplatform en Solidarité Grands Froids.

Dienstenaanbod

  • De doelgroep 24 uur op 24 opvangen en onderdak bieden

    Het is de bedoeling om te beantwoorden aan de aanvragen voor onderdak (waarvan de meeste worden doorgespeeld door de partnerdiensten), meer bepaald via de telefoonpermanentie en de mobiele hulpteams die de meest kwetsbare personen begeleiden naar het centrum.

  • Maaltijden

    Iedere opgevangen persoon krijgt een warm avond- en middagmaal en een ontbijt.

  • Toegang tot sanitaire voorzieningen

    Douches, toiletten, lavabo’s;
    Wasmachines en droogkasten.

  • Medisch-sociale opvolging

    In samenwerking met de verschillende interne en externe diensten.

  • Infopermanenties in samenwerking met Fedasil

    In samenwerking met het federale agentschap konden infosessies georganiseerd worden voor de bewoners die mogelijk geïnteresseerd waren in of bezig waren met een verzoek om internationale bescherming in België of eventueel een vrijwillige terugkeer. De permanenties vonden twee keer per week plaats en werden verzorgd door een medewerker van Fedasil, een tolk (indien nodig) en een medewerker van Samusocial, zodat een vertrouwensband met de bewoners behouden kon blijven.

  • Leefruimten

    Refter, woonruimte en salon (ingericht door de vzw Solidarité Grands Froids). Wifi beschikbaar.

  • Een vestiairedienst beheerd door de vzw Solidarité Grands Froids

  • Educatieve, culturele en ludieke activiteiten

    Bezoek aan het museum voor natuurwetenschappen, tentoonstelling Autoworld, lessen om te leren lezen en schrijven, tekenworkshops, samenwerking met Point Culture, allerlei uitstappen…

Vaststellingen betreffende het opgevangen publiek

In 2019 werden 1.105 personen opgevangen in het noodopvangcentrum Botanique

Mannen (96.11%)Vrouwen (3.89%)Mannen (1.062)Vrouwen (43)
Mannen1.06296,11 %
Vrouwen433,89 %

Verdeling van de 11.576 overnachtingen volgens samenstelling

Mannen (95.71%)Vrouwen (4.24%)NBMV (0.05%)Mannen (11.079)Vrouwen (491)NBMV (6)
Mannen11.07995,71 %
Vrouwen4914,24 %
NBMV60,05 %
  • De opgevangen personen zijn voor het merendeel jonge mannen (2/3 is jonger dan 36 jaar).
  • De vrouwen werden in de mate van het mogelijke rechtstreeks doorverwezen naar het opvangcentrum van het Burgerplatform. In de laatste maand (oktober) steeg het aantal vrouwen, doordat intussen de mond-aan-mondreclame over het bestaan van het project effect had.
  • De in het centrum doorgebrachte tijd bleef vrij kort, met minder dan tien overnachtingen voor bijna 78% van de opgevangen personen, ook al kon de door het project beoogde doelgroep een maand lang aanspraak maken op een automatisch gereserveerde plaats.

Evaluatie van het project

  • Een antwoord op de basisbehoeften van de mensen die ronddolen in de omgeving van het Maximiliaanpark.
  • Het programma duurde te kort: moeilijk om algemeen tegemoet te komen aan de behoeften die verband houden met de problemen waarmee migranten te maken krijgen, gebrek aan collectieve “vormgeving” van het programma met de sector en de verschillende betrokken partijen.
  • De doelgroep maakte maar weinig gebruik van de diensten die overdag werden aangeboden. Daar zijn meerdere verklaringen voor: zachte temperaturen, de tijd was kort om een vertrouwensband op te bouwen met de opgevangen personen, gemengd publiek (gedurende vier maanden zaten er ook de opgevangen daklozen die naar aanleiding van de wantsenplaag overgebracht waren vanuit het centrum aan de Poincarélaan), gebrek aan medische diensten overdag, het streven om naar Engeland te vertrekken…