Vaststellingen betreffende het opgevangen publiek

289.327 overnachtingen aangeboden aan 8.874 personen, waaronder 1.290 kinderen. 

Cijfers 2019

  • 8.874 opgevangen personen waarvan 1.290 minderjarigen
  • 289.327 aangeboden overnachtingen

Verdeling van de 8.874 opgevangen personen volgens samenstelling

Alleenstaande mannen (65.21%)Leden van een gezin (24.98%)Alleenstaande vrouwen (9.74%)NBMV (0.07%)Alleenstaande mannen (5.787)Leden van een gezin (2.217)Alleenstaande vrouwen (864)NBMV (6)
Alleenstaande mannen5.78765,21 %
Leden van een gezin2.21724,98 %
Alleenstaande vrouwen8649,74 %
NBMV60,07 %

Alleenstaande mannen blijven de sterkst vertegenwoordigde categorie met 65% van het opgevangen publiek.
Er zijn meer gezinnen dan vorig jaar, namelijk 650 gezinseenheden (521 in 2018), hetzij 2.217 personen (ten opzichte van 1.844 personen in 2018). Zij vertegenwoordigen 25% van het opgevangen publiek.
Alleenstaande vrouwen maken 10% uit van het opgevangen publiek (ten opzichte van 12% in 2018).
In 2019 werden ook 6 NBMV (Niet Begeleide Minderjarige Vreemdelingen) opgevangen, ten opzichte van 21 in 2018.

Leeftijd opgevangen personen

81 : 90-0,1%0,1% 71 : 80-0,6%0,2% 61 : 70-2,3%0,9% 51 : 60-5,5%2,0% 41 : 50-10,2%3,5% 31 : 40-18,5%5,1% 21 : 30-26,8%4,5% 11 : 20-7,6%2,9% 1 : 10-4,9%4,6% : 0-0,0%0,0%
81 : 9000,1
71 : 8000,2
61 : 70-20,9
51 : 60-52,0
41 : 50-103,5
31 : 40-185,1
21 : 30-264,5
11 : 20-72,9
1 : 10-44,6
: 000,0
Mannen
Vrouwen
  • 9,5% van de opgevangen personen is jonger dan 10 jaar
  • 14,5% van de opgevangen personen is jonger dan 18 jaar, en dus minderjarig
  • 54,8% van de opgevangen personen zijn tussen 21 en 40 jaar oud
  • 13,6% van de opgevangen personen zijn tussen 41 en 50 jaar oud
  • 7,5% van de opgevangen personen zijn tussen 51 en 60 jaar oud
  • 4,1% van de opgevangen personen zijn ouder dan 61 jaar

Nationaliteit van het opgevangen publiek

Niet-EU (64.69%)België (13.48%)EU/Belgie (15.24%)Niet vermeld (6.59%)Niet-EU (5.741)België (1.196)EU/Belgie (1.352)Niet vermeld (585)
Niet-EU5.74164,69 %
België1.19613,48 %
EU/Belgie1.35215,24 %
Niet vermeld5856,59 %

De meerderheid van het opgevangen publiek (65%) is afkomstig uit niet-Europese landen;
13% van de opgevangen personen zijn Belg;
15% zijn afkomstig uit EU-landen behalve België.

De betrokken EU-nationaliteiten

België (46.94%)Roemenië (22.88%)Polen (6.12%)Frankrijk (4.51%)Slovakije (4.47%)Bulgarije (4.12%)Andere (10.95%)België (1.196)Roemenië (583)Polen (156)Frankrijk (115)Slovakije (114)Bulgarije (105)Andere (279)
België1.19646,94 %
Roemenië58322,88 %
Polen1566,12 %
Frankrijk1154,51 %
Slovakije1144,47 %
Bulgarije1054,12 %
Italië622,43 %
Spanje552,16 %
Portugal391,53 %
Nederland341,33 %
Duitsland180,71 %
Hongarije110,43 %
Verenigd Koninkrijk90,35 %
Letland80,31 %
Griekenland70,27 %
Litouwen70,27 %
Tsjechische Republiek70,27 %
Oostenrijk50,2 %
Kroatië50,2 %
Zweden40,16 %
Finland20,08 %
Ierland20,08 %
Slovenië20,08 %
Denemarken10,04 %
Luxemburg10,04 %

47% van de personen van Europese afkomst zijn Belgen en 39% van het publiek komt uit Oost-Europa.

Administratieve situatie van de opgevangen personen*

Niet vermeld (36.86%)id./Paspoort van buiten de EU (30.81%)id./Paspoort België (11.81%)id./Paspoort EU (9.84%)Belgische verblijfsvergunning (6.74%)Andere (3.95%)Niet vermeld (36,86 %)id./Paspoort van buiten de EU (30,81 %)id./Paspoort België (11,81 %)id./Paspoort EU (9,84 %)Belgische verblijfsvergunning (6,74 %)Andere (3.95%)
Niet vermeld36,86 %
id./Paspoort van buiten de EU30,81 %
id./Paspoort België11,81 %
id./Paspoort EU9,84 %
Belgische verblijfsvergunning6,74 %
Europese verblijfsvergunning2,29 %
Bijlage (n°...)1,32 %
Staatloos 0,34 %

* De gegevens in deze grafiek hebben alleen betrekking op meerderjarige personen

Over het dakloze publiek dat werd opgevangen door Samusocial in 2019:

  • 16,58% van de mensen die in 2019 zijn opgevangen in de gezinscentra is in regel met hun documenten; ze zijn Belg of hebben een geldige verblijfsvergunning.
  • 12,13% bezit Europese papieren (identiteitskaart, paspoort, verblijfsvergunning), maar velen onder hen verblijven onregelmatig op het grondgebied (toeristenstatuut verstreken na 3 maanden omdat ze geen adres kunnen opgeven bij de gemeente).
  • 30,81% bezit een niet-Europees paspoort. De meeste van deze mensen zijn eveneens onregelmatig op het grondgebied.
  • 36,86% van de groep weigerde hun verblijfsstatuut op het grondgebied mee te delen. We gaan ervan uit dat de meesten onder hen geen geldige verblijfsdocumenten hebben.
  • Mensen die houder zijn van een Bijlage zitten in de procedure of beëindigen deze bij de Dienst Vreemdelingenzaken; sommigen onder hen met een regelmatig verblijf, anderen niet.


Hieruit mag worden afgeleid dat 70 tot 80% van de opgevangen personen in de centra van Samusocial onregelmatig op het Belgisch grondgebied verblijft.

Oorzaken van de breuk

Migratie 49,15%35,66% Verlies Privéwoning 22,08%27,38% Andere 13,31%9,15% Huiselijk geweld 3,41%5,38% Ontslag uit een instelling (opvangtehuis, rusthuis...) 2,65%3,96% Gezondheid 2,63%2,04% Verslaving 1,90%4,64% Mentale gezondheid 1,58%6,74% Einde ziekenhuisopname 1,34%1,73% Financieel 1,06%1,48% Slachtoffer (diefstal, geweld...) 0,54%0,93% Mislukte doorverwijzing 0,06%0,12%
Migratie4935,66
Verlies Privéwoning2227,38
Andere139,15
Huiselijk geweld35,38
Ontslag uit een instelling|br|(opvangtehuis, rusthuis...)23,96
Gezondheid22,04
Verslaving14,64
Mentale gezondheid16,74
Einde ziekenhuisopname11,73
Financieel11,48
Slachtoffer (diefstal, geweld...)00,93
Mislukte doorverwijzing00,12
Aangegeven oorzaken
Bevestigde oorzaaken

De oorzaken die leiden tot dakloosheid die het vaakst worden genoemd zijn migratie, uitzetting of verlies van de woning, familiale en echtelijke problemen… Vaak zijn er meerdere oorzaken en bemoeilijkt dit de inschakeling nog meer.

Hierbij moet worden opgemerkt dat het aandeel van de migratie in de verklaringen van de opgevangen personen aanzienlijk is toegenomen van 32% in 2018 tot 49% in 2019.

Verslavingen en mentale gezondheidsproblemen worden duidelijk onderschat in de verklaringen van de betrokken personen, die niet altijd in staat zijn om hun situatie correct te evalueren.

Bronnen van inkomsten*

Geen enkel Inkomstenbron (43.43%)Onbepaald (40.15%)Leefloon (5.8%)Andere (4.63%)Werkloos (2.41%)Mutualiteit (2.32%)Werk (1.26%)Geen enkel Inkomstenbron (43,43 %)Onbepaald (40,15 %)Leefloon (5,8 %)Andere (4,63 %)Werkloos (2,41 %)Mutualiteit (2,32 %)Werk (1,26 %)
Geen enkel Inkomstenbron43,43 %
Onbepaald40,15 %
Leefloon5,8 %
Andere4,63 %
Werkloos2,41 %
Mutualiteit2,32 %
Werk1,26 %

* De gegevens in deze grafiek hebben alleen betrekking op meerderjarige personen

De categorie “Andere” heeft betrekking op de volgende bronnen van inkomsten: invaliditeitsuitkering 1,22%, pensioen IGO 0,86%, zwartwerk 0,69%, kinderbijslag 0,50%, bedelen 0,18%, alimentatiegeld 0,03%.

Daarbij stellen we vast dat:

  • 43% van het opgevangen publiek bij aankomst stelt niet over enige bron van inkomsten te beschikken;
  • 14,4% van het publiek over een aangegeven inkomen beschikt zoals een leefloon, een werkloosheidsvergoeding of uitkering voor ziekte, een loon.

Verdeling van het publiek volgens jaar van de eerste vraag om hulp

2019 (72.13%)2018 (9.3%)2017 (5.43%)2016 (2.88%)2015 (2.64%)2014 (2.45%)2013 (3.43%)2012 (1.75%)2019 (6.401)2018 (825)2017 (482)2016 (256)2015 (234)2014 (217)2013 (304)2012 (155)
20196.40172,13 %
20188259,3 %
20174825,43 %
20162562,88 %
20152342,64 %
20142172,45 %
20133043,43 %
20121551,75 %
Van alle daklozen die in 2019 zijn opgevangen:
  • vond 72% voor de eerste keer onderdak bij Samusocial;
  • werd 9,3% al opgevangen in 2018;
  • werd 8,3% al opgevangen in 2017 of 2016;
  • was 10,3% al eens opgevangen vóór 2016.
Er blijkt een verband te bestaan tussen de anciënniteit op straat en de duur van het verblijf: wie recent dakloos werd, is geneigd om korter in de opvang te blijven terwijl mensen die we al langer kennen langer in onze opvangcentra verblijven (cfr. onze analyse van de opvangfrequentie en -duur onderaan de pagina “Opvang”)